مطمئنا یکی از عوامل موثر بر گسترش صنعت گردشگری هر کشور برگزاری نمایشگاه‌های بین المللی، منطقه‌ای ملی و محلی است به طوریکه اگر به روند افزایش مسافرت بین المللی مطابق آمار‌های سازمان جهانی جهانگردی دقت کنیم و از طرفی روند رشد پیشرفت‌های که درعرضه محصولات گردشگری در کشورهای مختلف را مورد مطالعه قراردهیم به خوبی نقش افزایش محصولات گردشگری و پیشرفت‌هایی که در دهه‌های اخیر رخ داده و باعث پیشرفت جهانگردی شده است را در می یابیم.

خسرو ایرانپور - عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری - در مقاله ای که در اختیار خبرنگار ایسنا قرار داده آورده است: براساس این اعداد وارقام ،کل مسافران بین المللی در سال ‌1950 بالغ بر ‌25 میلیون نفر و در سال ‌1960 این تعداد بالغ بر ‌70 میلیون نفررسیده است ودر سال ‌1970 این تعداد به حدود ‌160 میلیون نفر و در سال ‌1980 بالغ بر ‌560 میلیون نفر و مطابق آمار پایان سال ‌2004 این تعداد بالغ بر ‌760 میلیون نفرافزایش داشته است و پیش‌بینی می شود تا سال ‌2010 معادل ‌یک میلیارد و ‌600 میلیون نفربه مسافرت بپردازند.

بی شک عواملی که بر افزایش تقاضا در دهه‌های اخیر تاثیرات مثبت خود را نمایان ساخته عبارتند از :

‌1-‌تغییر دیدگاه مسافران بین المللی نسبت به مسافرت در دهه‌های اخیر

‌2-‌پیشرفت‌هایی که به صورت فنی در ا رایه خدمات و عرضه محصولات گردشگری به وجود آمده است

‌3-‌گسترش شهر نشینی و مهاجرت به شهرهای بزرگ دنیا و سرزمین‌های در حال توسعه

‌4-‌افزایش سطح درآمدهای سرانه مردم که باعث افزایش تعداد و افزایش طول زمان مسافرت در دنیا شده است به طوریکه وقتی سطح درآمد‌ها ا فزایش می‌یابد مسافرت ،سهم بیشتری در سبد مصرفی خانواده‌های ایجاد می‌نماید .

‌5-‌افزایش اوقات فراغت به طوریکه با ورود هر چه بیشتر تکنولوژی و پیشرفت‌های علوم و فنون در فعالیت‌های اقتصادی و افزایش سرمایه گذای سهم نیروی انسانی ،کار کمتر وافزایش ساعات و ایام فراغت نیروی کار مهیا گشته است ، البته پیشرفت صنعت گردشگری به خاطر فرابخش بودن باعث افزایش و گستردگی فرصت های شغلی در این صنعت برای کشورهای مقصد گردیده به طوریکه امروزه مطابق آمار سازمان بین المللی کار،هر فرصت شغلی که در صنعت گردشگری به وجود می‌آید باعث به وجود آمدن ‌5/1 فرصت شغلی در سایر بخش‌ها می‌گردد .

از منظر دیگر با توجه به نقش بازاریابی ‌، بازارداری و بازار سازی علی رغم پیچیدگی‌های آن در صنعت گردشگری به خاطر همزمانی تولید و توزیع و مصرف در این صنعت و غیر ملموس بودن خدمات و افزایش انگیزه‌های مسافرت، کشورهای مختلف را بر آن داشته است که با روش‌های علمی‌در جهت رضایت مشتریان از کلیه‌ی عواملی که باعث افزایش عرضه و در نتیجه افزایش تقاضا برای محصولات صنعت گردشگری کشورشان ازتاثیرات این عوامل اعم از فرهنگی ، اجتماعی ،‌و اقتصادی نهایت بهره برداری بنمایند ، و آثار تکاثری کلیه فعالیت‌های این صنعت را در حوزه‌های ذکر شده دقیقا اندازه گیری نمایند ،به طوریکه امروز در دنیا مثلا در حوزه‌ی کلان اقتصادی کشورها تاثیر‌گذاری این صنعت را بر متغیرهای کلان اقتصادی در قالب توزیع عادلانه درآمدها و فقرزدایی، حفظ و دسترسی به اشتغال کامل را دراین صنعت، رشد اقتصادی و حفظ تراز پرداخت‌های خارجی دقیقا اندازه گیری می‌شود و روش اندازه گیری را هم از طریق حساب ماهواره‌ای ( اقماری ) گردشگری TSA که توسط سازمان ملل متحد مطرح گردیده است به انجام می‌رسانند .

این سیستم حسابداری شیوه‌ای شناخته شده است که توازن بین اندازه‌های عرضه و تقاضا را در این صنعت پیگیری می‌نماید و با توجه به جامعیت و فراگیر بودن آن مهمترین ابزار برای سیاست گذاران و برنامه ریزان و مقوله‌های هر چند کوچک آن اهمیت به کل صنعت گردشگری است و چه بسا این اهمیت مقدمات رشد را در قالب تحول به همراه داشته باشد.

نمونه‌های بسیاری را در این قالب در کشورهایی که بیشترین درآمدهای این صنعت را به خود اختصاص می‌دهند شاهد بوده و هستیم وچراکه این صنعت که شامل یک رشته زنجیر است حلقه‌ی ضعیف هیچ گونه توجیه ، مفهوم ، و جایگاهی ندارد و پس باید بکوشیم از کلیه‌ی عوامل استفاده بهینه کنیم .

با توجه به تلاش‌ها و حمایت‌های دولت و سازمان میراث فرهنگی وگردشگری در گسترش حضور کشورمان در اغلب نمایشگاه‌های معتبرتوریستی دردنیا وبرگزاری سمینار‌های تخصصی در کشورهای مبدا ، به منظور شناساندن پتانسیل‌های کشو،تفسیر نگرش مسافران بین المللی، افزایش شناخت واقعی از ایران و ایران زمین و حضور در مجامع بین المللی تاثیر گذار بر این صنعت ،همراه با تلاش‌های بخش خصوصی به همراه رسانه‌ها و مطبوعات درصنعت گردشگری،بی شک تاثیرات مثبت خودرا در میان مدت و دراز مدت در بازارسازی نمایان می‌سازد .

با توجه به مقدماتی که عنوان گردید یکی دیگر از عوامل موثر برگزاری نمایشگاه‌های بین المللی در کشورمان می‌باشد که یکی از حلقه‌های مهم بازارسازی در این صنعت است به طوریکه بررسی کشورهای مختلف در این خصوص و تلاش‌هایی که به عمل می‌آورند نشانگر آن است که بررسی‌ها‌ی دقیقی را در این خصوص انجام داده و نتایج قابل توجهی را به دست آورده‌اند با توجه به روند رو رشد اصول پایداری در این صنعت برگزاری و مشارکت در برگزاری نمایشگاه‌های ، کنفرانس‌ها ، و سمینارهای منطقه‌ای و بین المللی با توجه به زمان برگزاری این رویدادها در سایر کشورها و تثبیت زمان و مکان مشخصی در قرار گرفتن آن در تقویم جهانی نمایشگاهها می‌تواند با توجه به جایگاه کشورمان رشد مضاعفی را در جهت دستیابی به اهداف برنامه‌ی چهارم توسعه و برنامه چشم انداز ‌20 ساله ‌ی کشور داشته باشد .

بی شک تجربه برگزاری نمایشگاه‌های صنعت گردشگری در جای جای کشور و ارزیابی آنها با توجه به استفاده از تجربیات کشورهای موفق در این عرصه ما را بر آن می‌دارد که حداکثر دو یا سه نمایشگاه بین المللی و چند نمایشگاه موضوعی ومنطقه‌ای دائم را در کشور با توجه به تقویم جهانی نمایشگاهها داشته باشیم .

با توجه به جایگاه کشورمان در سازمان کشورهای کنفرانس اسلامی‌ (OIC) و رویکرد کشورهای اسلامی‌ جهت بازدید از کشورمان با وجود بارگاه امام هشتم شیعیان جهان در مشهد مقدس و بارگاه حضرت معصومه (ع) در قم و بسیاری از جاذبه‌های مذهبی در کشو، یکی از اولویت‌های برگزاری نمایشگاه دائم در کشوراست که تجربه نمایشگاه‌های سالیانه برگزار شده و در مشهد مقدس می‌تواند پیش درآمد و مقدمه بررسی چگونگی برگزاری یک نمایشگاه فراگیر منطقه‌ای و بین المللی جهان اسلام را فراهم آورد .

بی شک بررسی تعطیلات کنفرانس اسلامی ‌و تثبیت آن در تقویم جهانی جهانگردی می‌تواند دست یابی به این اهداف را تسهیل نماید.

انتخاب اصفهان در سال ‌2006 به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام پس از مکه مکرمه و برگزاری چند نمایشگاه صنعت گردشگری در اصفهان و نمایشگاه برگزار شده اخیر می‌تواند زمینه‌ای مناسب را در جهت برگزاری نمایشگاه بین المللی دائم در سال‌های آینده فراهم نماید .

بررسی برگزاری نمایشگاه بین المللی این صنعت در تهران و شیراز و کیش با توجه به تجربیاتی که در این زمینه در سال‌های اخیر به مناسبت برگزاری این نمایشگاه‌های بزرگ به دست آمده است و با توجه به نظر شرکت کنندگان و سایر دست اندرکاران و مخصوصا با استفاده از تجربیات نمیشگاه‌های برگزار شده منطقه‌ای مانند ATM، شارجه EMET، MEDIT عربستان و سوریه می‌تواند راهگشا باشد .

در خاتمه ضمن تشکر از تلاش‌هایی که توسط سازمان محترم میراث فرهنگی وگردشگری وبخش خصوصی و کلیه برگزار کنندگان و شرکت کنندگان در نمایشگاه‌های خارجی و داخلی کشور بالاخص رسانه‌ها و ارباب جراید که تا کنون به عمل آمده است ذکر این نکته را ضروری می‌دانم که مطمئنا اگر کلیه‌ی نمایشگاه‌های این صنعت را در کشرو ‌های مختلف بررسی نماییم از بدو امر دچار بسیاری نقاط قوت وضعف بوده‌اند و هر سال با ارزیابی خود ونمایشگاه‌های برگزار ملی بوده و هست .

بنابر این بهترین روش برای رسیدن به این مقصود، مشارکت همگانی در بازارسازی و استفاده بهینه از در عرضه وبهره برداری موثر از تاثیرات تقاضا، همراه با استفاده از تحولاتی که در جهت رشد و بالندگی کشور عزیزمان با استفاده از رویکردهای علمی ‌دنیا که هروز بیش ازپیش رخ می دهد، برای دست یابی به توسعه جهانگردی پایدار نهایت بهره‌برداری را بنماییم .

بی شک زمان بندی دقیق، فرآیند نمودن و سیستمی‌ عمل کردن این فعالیت‌ها همراه با ارزیابی عملکرد ،می‌تواند رسیدن به جایگاه واقعی کشورمان را در این صنعت تسهیل نماید.